عوامل تاثیرگذار بر روند مدیریت دانش در سازمان
2-2-7-1) فرهنگ سازمانی
یکی از اصلی‌ترین عوامل موفقیت مدیریت دانش فرهنگ حاکم بر سازمان می‌باشد. مواردی چون درک کارکنان، یادگیری مستمر، ارتباطات و همکاری، ارزش‌گذاری برای کارکنان، فعالیت‌های فرهنگ‌سازی تسهیم دانش (Knowledge Sharing) همچون توزیع بروشور، الصاق، آیین‌نامه‌های دانشِی. بیانیه‌های دانشی، جلسات دانشی غیر رسمی، تشکیل تیم‌های مدیریت دانش (KMT) 1 در سطوح مختلف با حفظ چارت سازمانی، نمایش ارزش دانش2 و رشد آن در سازمان در این مقوله می‌گنجد. یک مطالعه نشان می‌دهد که فرهنگ سازمانی توسط 53 درصد پاسخ دهندگان بزرگترین مانع استقرار کاربردهای مدیریت دانش است.
در یک مطالعه دیگر 80 درصد مصاحبه‌شوندگان فرهنگ را بزرگترین مانع ایجاد یک سازمان مبتنی بر دانش دیده‌اند. (هنرمند ،1384)
2-2-7-2) تعهد مدیریت ارشد
حمایت مدیر ارشد از مدیریت دانش در سازمان و تعهد وی به پیگیری امور مربوطه یکی از عوامل موثر در موفقیت مدیریت دانش است. (وزارت صنایع و معادن،1385)
2-2-7-3) نیروی انسانی
منابع انسانی و مدیریت دانش، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و تاکنون نیز بسیاری از طرح‌های مدیریت دانش به علت بی توجهی به عامل انسانی با شکست روبرو شده‌اند. (البرزی ،1379) بطوریکه موفقیت مدیریت دانش بدون در نظر گرفتن موارد مرتبط با نیروی انسانی غیر ممکن است. از این رو، لازم است برای انجام موفقیت‌آمیز طرح‌های مدیریت دانش، به نقش و جایگاه انسان توجه ویژه‌ای شود. ارتقای روحیه کار تیمی، فراهم‌سازی محیط یادگیری مناسب، تعریف پاداش‌های مادی و غیر مادی مبتنی بر مشوق بزرگی برای همکاری نیروی انسانی است.(عدلی، 1383)
2-2-7-4) فن‌آوری اطلاعات
فن‌آوری اطلاعات با فراهم ساختن فضای ارتباطی بر خط می‌تواند کمک شایانی به پیشبرد مدیریت دانش در سازمان بنماید. زیر ساختارهای تکنولوژی اطلاعات از قبیل سخت‌افزار، نرم‌افزار، شبکه افزارها، پرتالها و پایگاههای دانش در این مقوله تاثیر گذارند.
از راهکارهای موثر در جهت همراه کردن فناوری اطلاعات با مدیریت دانش در سازمان توجه به نکات زیر می‌باشد.
- سنجش نقاط قوت و ضعف سیستم‌های اطلاعاتی سازمان
- پیاده‌سازی پروژه‌های استخراج دانش از خبرگان سازمان مبتنی بر بانک‌های اطلاعاتی و کد دهی تجربیات
- پیاده‌سازی سیستم‌های ذخیره‌سازی دانش‌های تولید شده در گذشته
- پیاده‌سازی سیستم‌های جامع تبادل دانش (Knowledge Sharing Systems)
- پیاده‌سازی سیستم‌های نقشه دانشی (Knowledge Map Systems) (جعفری و اخوان،1386)
2-2-7-5) آموزش
پیاده‌سازی مدیریت دانش بدون ارائه آموزش‌های مناسب به پرسنل امکان‌پذیر نخواهد بود.
به عنوان مثال می‌توان با اجرای کارگاه‌های آموزشی و همایش‌های محدود و هدفمند درباره مدیریت دانش برای گروه‌های مختلف شغلی، آنها را با این مقوله آشنا کرد. ((Chio,2002
2-2-7-6) استراتژی
بدیهی است که فرهنگ‌سازی ممکن نیست مگر اینکه استراتژی سازمان و چشم‌انداز آن فرهنگ دانشی را حمایت کند. چگونگی تدوین و طراحی استراتژی دانشی سازمان نقش مهمی در موفقیت آن دارد. ((Chio,2002
2-2-7-7) ساختار محیط دانشی سازمان
ویگ معتقد است سازمان‌ها در محیطی فعالیت می‌کنند که نمی‌توانند آن را کنترل کنند و در دهه‌های اخیر عوامل قابل ملاحظه محیطی بسیار تقویت شده‌اند.
2-2-7-8) صبر و شکیبایی سازمان
صبر و شکیبایی سازمان در راه‌اندازی این فعالیت و ایجاد بستر مناسب برای استقرار، از جمله تأمین منابع مالی و زمان کافی برای شکل‌گیری آن در مواردی به چندین سال سرمایه‌گذاری و صرف بودجه‌های سنگین برای استقرار مدیریت دانش نیاز است و بازگشت آن به تدریج ولی با ارزش بالایی همراه خواهد بود. (رومر به نقل از افرازه، 1384)
2-2-7-9) اشراف به وجود تفاوت در افراد
درک روشن از این واقعیت که اعضای سازمان، هم نیازهای مختلفی دارند و هم از نظر استعداد و قابلیت و توانایی در کمک به پایگاه دانشی سازمان با هم تفاوت دارند. (بات، گانب دی)
2-2-7-10) توانایی تحمل ابهام
دانش خود مفهومی است پر ابهام و اغلب سنجش نتایج کوشش‌هایی که در راه مدیریت دانش به کار می‌رود، دشوار است. افزون بر آن مدیر دانش باید نفوذ خود را بر سازمان از راههایی غیر از اعمال قدرت و اقتدار به دست آورد. (یحیی‌پور ،1381)
2-2-7-11) صادق بودن در ارائه نتایج
می‌باید نتایج ملموس را هر چند جزئی، در تمامی مراحل کار به ذینفعان نشان داد و به این طریق، میزان مشارکت آنها را افزایش داد. (یحیی‌پور، 1381)
2-2-8) اهمیت مدیریت دانش
مدیریت دانش به دلایل زیر دارای اهمیت است:
- دانش مهمترین منبع درآمد زا
- دانش یک دارایی مهم و استراتژیکی سازمانی
- رشد روزافزون مشاغلی که بر پایه ایجاد و استفاده از دانش قرار دارند،
- ظهور ابزارهای جدید فناوری اطلاعات
- همگرایی فناوری اطلاعات و ارتباطات و آمدن ابزارهای جدید در این زمینه،
- اگر کشورهای در حال توسعه همچون کشورهای توسعه یافته به دانش توجه نکنند، فاصله علمی-اقتصادی و … بین کشورهای ثروتمند و فقیر افزایش می‌یابد،
- اشتغال‌زایی: در سال 2002 ، 80 درصد شاغلان در پست‌های مرتبط با دانش، در کارهای خدماتی سازمان‌های پیشرفته، مشغول به کار بوده‌اند.
