(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1-2-1 انواع مسئله بر اساس نتایج حاصل از آن.. 10
2-1-2-2 انواع مسئله بر اساس اسم پرسشی.. 11
2-1-3 معیارهای مسئله پژوهشی مناسب.. 13
2-1-4 تفاوت سؤال و مسئله و مشکل.. 16
2-1-5 راههای دستیابی به مسئله پژوهش.. 17
2-1-6 تهدیدات و موانع انتخاب مسئله رساله.. 20
3-3-1 گام نخست: کسب اطلاعات و آمادگیهای لازم:.. 36
3-3-2 گام دوم: مطالعهی پژوهشهای مرتبط با موضوع و مطالعه پیشینه نظری 37
3-3-3 گام سوم: تدوین سؤالات محوری.. 37
3-3-4 گام چهارم: انجام مصاحبههای اولیه و درک نقاط قوت و ضعف آنها 38
3-3-5 گام پنجم: انجام و رعایت استلزامات پیش از مصاحبه:.. 38
3-3-5-1 ارائه راهنمای مصاحبه به مشارکتکنندگان.. 38
3-3-5-2 جلب رضایت و همکاری مشارکتکنندگان جهت انجام مصاحبه.. 38
3-5 مشخص نمودن میدان پژوهش و نحوه دستیابی به مشارکتکنندگان:.. 40
3-7 نحوه کدگذاری اطلاعات گردآوریشده.. 44
3-9 اعتبار یافتههای پژوهش.. 48
4-1 استخراج مفاهیم، مقولهها و تمهای حاصل از مصاحبه با دانشجویان دکتری علوم انسانی.. 51
4-2 استخراج مفاهیم، مقولهها و تمهای حاصل از مصاحبه با دانشجویان دکتری علوم پایه.. 73
4-3 استخراج تمهای مشترک حاصل از مصاحبه با دو گروه دانشجویان رشتههای علوم انسانی و علوم پایه.. 88
5-1-1 تخصص علمی استاد راهنما.. 93
5-1-2 منش و ویژگیهای شخصیتی استاد راهنما.. 94
5-1-3 مهارت های دست یابی به منابع کشف مسئله پژوهش.. 99
5-1-3-1 بهرهگیری از طرحها، اولویتها و پیشنهادات پژوهشی.. 99
5-1-4 مکاتبه با افراد ذیصلاح.. 101
5-1-4 ویژگیهای مسئله مناسب پژوهش.. 102
5-1-4-1 علاقمندی پژوهشگر به موضوع پژوهش:.. 102
5-1-4-2 بدیع بودن و پرهیز از تکرار گرایی در انتخاب مسئله پژوهش 105
5-1-4-3 کاربردی بودن و مفید بودن پژوهش.. 107
5-1-5 عوامل موثر در کشف مسئله مناسب پژوهش.. 108
5-1-5-1 مطالعه پژوهشهای قبلی و کسب تخصص در زمینه مسئله پژوهش.. 109
5-1-6 تدارک توشه سفر پژوهش.. 110
5-1-6-1 توجه به مواد اولیه و امکانات در دسترس.. 110
5-1-7 فراز و نشیبهای پیش روی محقق در انتخاب مسئله پژوهش.. 112
5-1-7-1 روحیه مدرکگرایی و پژوهش رفع تکلیفی.. 113
5-1-7-2 پراکندگی و وسعت در حوزه پژوهش.. 114
5-2 جمعبندی بحث و نتیجهگیری.. 117
فهرست جداول
جدول 3-1 اطلاعات دموگرافیک پژوهیدگان.. 42
فهرست اشکال
شکل 2-1 انواع مسئله (قبول،1390؛ فرهنگی و صفر زاده، 1385؛ رضی، 1391) 12
شکل 2-2 ویژگیهای مسئله پژوهش با بهره گرفتن از پیشینه موجود.. 16
شکل 2-3 فرایند یافتن مسئله شایسته پژوهش (کراسول، 2005؛ الیس و لوی، 2008). 20
چکیده
یکی از دغدغههای اصلی دانشجویان دکتری انتخاب مسئله پژوهش برای انجام رسالهی است که در این مسیر آنها با چالشهای جدی مواجه هستند. هدف از این پژوهش، بررسی تجارب زیسته دانشجویان دورهی دکتری رشتههای علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه فردوسی مشهد در انتخاب مسئله رساله دکتری بود. جامعه پژوهش کلیهی دانشجویان دورهی دکتری دانشکده علوم پایه و دانشکده های علوم انسانی در سال 1393-1392 بودند. نمونه پژوهش شامل 25 نفر از این دانشجویان بود، به شیوهی نمونهگیری هدفمند و مبتنی بر ملاک انتخاب شدند. پژوهش حاضر از رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی توصیفی انجام پذیرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختیافته بود. برای تحلیل اطلاعات از روش تحلیل تفسیری و رویکرد مقایسه مداوم استراوس و کوربین استفاده شد. جهت کسب اعتبار پژوهش از روشهای توصیف غنی و انتخاب هدفمند مشارکتکنندگان، نگارش یادداشتهای تأملی، کفایت اجماعی و کدگذار ثانوی استفاده شد. یافتههای پژوهش بر اساس مصاحبه با دو گروه از دانشجویان دکتری رشتههای علوم انسانی و علوم پایه برای انتخاب مسئله پژوهش، در قالب ده مضمون مشترک: مضمون اول تخصص علمی استاد راهنما، مضمون دوم ویژگیهای شخصیتی استاد راهنما شامل رابطه استاد راهنما- استاد مشاور- دانشجو و رهبری استاد راهنما می باشد؛ مضمون سوم توانمندی دانشجو شامل جسارت علمی و صبر و شکیبایی وی برای ورود به عرصه های مجهول و کمتر توجه شده می باشد؛ مضمون چهارم انگیزه دانشجو؛ مضمون پنجم مهارتهای دستیابی به منابع کشف مسئله پژوهش شامل: بهرهگیری از اولویتها و طرحها و پیشنهادات پژوهشی، مکاتبه با افراد ذی صلاح میباشد؛ مضمون ششم ویژگیهای مسئله پژوهش شامل: علاقمندی پژوهشگر به موضوع پژوهش، بدیع بودن، کاربردی بودن میباشد؛ مضمون هفتم عوامل موثر بر شناسایی و کشف مسئله مناسب پژوهش که شامل: مطالعه عمیق و دقیق پژوهش قبلی می باشد؛ مضمون هشتم تدارک توشه سفر پژوهش شامل: دسترسی به منابع و امکانات و افزایش توانمندی در بهرهگیری از منابع موجود می باشد؛ مضمون نهم فراز و نشیبهای پیش رو محقق در انتخاب مسئله پژوهش که شامل: عدم وجود روحیه مدرکگرایی و انجام پژوهش رفع تکلیفی، وسعت و پراکندگی حوزه پژوهش می باشد و آخرین مضمون مشترک زمانبر بودن فرایند انتخاب مسئله میباشد؛ کشف و طبقه بندی شدند.
کلید واژگان: تجربه زیسته، انتخاب مسئله، رساله دکتری، علوم انسانی، علوم پایه
از وظایف عمده آموزش عالی رشد دانشجویان از طریق افزایش دانش، مهارت، نگرشها و تواناییها و توانبخشی آنان به عنوان فراگیری دائماً نقاد و متفکر است. این هدف زمانی حاصل خواهد شد که نظام آموزش عالی مبتنی بر پژوهش و تحقیق باشد، به فعالیتهای پژوهشی میدان عمل ببخشد، جاذبههای پژوهشی را فراهم و از نتایج و فرایندهای آنها در تحول و گسترش کلیه ابعاد زندگی انسان، استفاده نماید و در رشد و اعتلای بسیاری از زمینههای علمی و عملی جامعه گام بردارد (عزیزی، 1385؛ اتزکویتز[1]، 2003؛ گدازگر و علیزاده اقدم، 1385). پیشرفت هر جامعهای در نتیجه پژوهش حاصل میگردد. افزون بر این، پژوهش یاریرسان انسان در پیدا کردن راهحل مسئله و حل تضادهاست (کومار، 1381: 5؛ آبرامسون[2]، 2002). یکى از اهداف سازمانهاى آموزشى و تحقیقاتى، تربیت و پرورش انسانهایى توانمند در امور پژوهشى و تحقیقاتى است. همچنین یکى از شاخصهاى رشد و توسعه هر کشور، ظرفیت علمی آن است (اسماعیل زاده، 1383: 14). پژوهش علمى و سرمایهگذارى در جهت بهبود آن به ارتقای وضعیت تولید علم منجر مىشود. از آن جایی که افزایش و تعمیق فعالیتهاى پژوهشى زمینهساز اصلى توسعه و پیشرفت یک جامعه به شمار مىروند، امروزه بخش قابلتوجهی از امکانات کشورهاى پیشرفته جهان، صرف امور پژوهشى مىشود (امیری، 1381).
پژوهش تلاش رسیدن به راه حل های قابلاعتماد برای مسئله، از طریق گردآوری، تحلیل و تفسیر برنامهریزیشده و نظاممند دادههاست (پاول، 1385: 2). کراسول[3] (2005) پژوهش را فرایندی از گامها میداند برای جمع آوری و تحلیل اطلاعات استفاده میشود با این هدف که درک و فهممان را از یک موضوع یا مسئله افزایش دهیم. پژوهش بر اساس نگاه پژوهشگر نسبت به جهان، ادراک او از جهان هستی، اهداف و مقاصد وی شکل میگیرد (شعبانی، 1385).
برای دانشجویان مهم است که برای مواجهه با مسایل واقعی در محیطهای یادگیری آماده شوند و راه حل های مناسب برای این مسایل پیدا کنند. از نظام آموزشی انتظار می رود که دانشجویان را به عنوان حل کننده مؤثر مسایل در زندگی واقعی توانمند سازد (هرید[4]، 2003؛ چی و چای[5]، 2004؛ والکر و لوفتن[6]، 2003). دانشجویان در پژوهیدن، یادگیری برای انجام دادن را میآموزند، فرایندها را یاد میگیرند، مهارتهای مفهومسازی و مسئله یابی را کسب میکنند و روشهای پژوهشگری و یادگیری مادامالعمر را فرامیگیرند (بادنیتز[7]، 2000). مسئله[8]، موضوعی است که یک ضرورت علمی یا عملی ما را به سوی آن میکشاند و به نوعی برای ما مشکلساز شده است. از نگاه ژرف متفکر به جهان و انسان به وجود میآید و اینطور نیست که فردی بدون پیشزمینه متوجه مسئله شود. البته بین مسئله یابی و مسئلهسازی فرق بسیار است (فدائی عراقی، 1389: 17؛ لیدی و امرود[9]،2005؛ سکاران[10]،2003؛ قدیمی قیداری، 1389؛ کندی[11]، 1997).
پژوهش مبتنی بر مسئله به جای تکرار شیوهی پیشینیان به شکاف موجود در پیشینه و سؤالات پژوهشهای قبلی میپردازد (هابرمن و مایلز [12]، 1994). برخی مسائل و موضوعات قبلاً بررسی و قطعیت آن ها اعلام شده است و نیاز به تکرار تحقیقات ندارند. این قبیل تکرارها و موازیکاریها سبب میگردد تا روح نوآوری و خلاقیت در پایاننامههای دانشجویی کمرنگ شود و اینگونه تحقیقات کمتر شکل کاربردی به خود بگیرند (حافظ نیا، 1391؛ مادوکس[13]، 2003؛ کویتکواسکی و سیلورمن[14]، 1998).
اصلیترین و آخرین مرحلهی دوره تحصیلات تکمیلی ارائه پایاننامه و رساله است و با خلق دانش از طریق نگارش پایاننامه و رساله، بر قدرت ابتکار و خلاقیت دانشجویان برای رفع مشکلات جامعه خویش افزوده میشود و سرآغازی برای پیشبرد روند پژوهش در دانشگاهها است (کلاهی،1382؛ میرصمدی، چهرهای و باقر زاده، 1387؛ شاملی، 1384؛ نقل از بهزادی، 1387).
رساله دکتری باید به منابع قویتری متکی باشد و دانشجو در تحلیل و تنظیم موارد و مطالب دقت بیشتری بنماید. قدرت استدلال و استنتاج او باید به گونهای باشد که خود به تنهایی مدافع آن باشد و نیازی به کمک اساتید و دیگران نداشته باشد (شبلی، 1974؛ ایموچ و بریدچ[15]، 1989).
یکی از دغدغههای اصلی دانشجویان دورهی دکتری انتخاب موضوع پژوهش برای نگارش رساله است. آنان معمولاً در جستجوی موضوعات تازه و اصیل برای پژوهش خود هستند و از تکراری بودن موضوع تحقیق خود نگراناند. هفتهها و گاه ماهها دچار سرگردانی برای انتخاب موضوع هستند. چرا که دانشجو خود را در طیفی از موضوعات گرفتار میبیند که در یک سوی آن مباحث تکراری اما باسابقهی غنی پژوهشی است و در سوی دیگر آن موضوعات جدیدی که پرداختن به آن ها با دشواریهای پیشبینینشده همراه خواهد بود (منصوریان، 1388؛ گارنر[16]، 2010؛ دیکمن[17]، 2005؛ بوت و بیلی[18]، 2005؛ کوه[19]، 2008؛ شپارد، نایر و سامر[20]، 2000).
همچنین بر اساس اصول اخلاق پژوهش، پژوهشگران موظفاند موضوعی را برای پژوهش خود انتخاب نمایند که به خلق دانش جدید و توسعه مرزهای علمی کمک نماید (بهمن آبادی، 24:1391؛ خالقی، 1387). اندیشمندان یکی از نخستین و حساسترین مراحل طرح پژوهش را انتخاب مسئله مناسب و کوشش برای شناخت ابعاد مختلف آن ذکر نمودهاند (بازرگان،1379؛ قراملکی،1386؛ دیانی،1382؛ شپارد و همکاران، 2000؛ رفیع پور، 1370). برای پی بردن به مسئله تحقیق قواعد خاصی مشخص نشده است، ولی به طور اصولی میتوان با بهرهوری از تجارب شخصی، با استنتاج از نظریههای موجود و با مطالعه نوشتههای مربوط به موضوع مورد علاقه محقق به وجود مسئلهای برای تحقیق پی برد (دیانی،1382: 36).
علیرغم اهمیت و اعتبار پایاننامهها و مقالات علمی به عنوان منابع اطلاعاتی ارزشمند، شواهد حاکی از آن است که پرداختن به موضوعات بیاهمیت و تکراری و غفلت از مسائل بنیادین در مطالعات متعدد نشان داده شده است. یکی از علل تحقیقات سطحی و بعضاً نامعتبر در دانشگاهها و مؤسسات تحقیقی همین انتخاب ناسنجیده، غیرعملی، مطالعه نشده و باری به هر جهت بودن موضوع پژوهش است. (قراملکی، 1386؛ شبلی،1974: 30). لاگمن، کاندیف و شالمن[21] (1999) به مطالعاتی اشاره میکنند که طی آن صرفاً یک دهم از پژوهشهای انجامشده به عنوان رسالههای دکتری علوم تربیتی و پژوهشهای آموزشی منتشرشده در نشریات، کارهای قابل احترام و جدی هستند. تراورز[22] (1983) نیز با بررسی موضوعات تحقیقات آموزشی در طی تاریخ تعلیم و تربیت آمریکا نتیجه میگیرد که بخش زیادی از پژوهشهای انجامشده به دلیل سطحی بودن موضوع مورد بررسی تغییر چندانی در حوزه تعلیم و تربیت آمریکا ایجاد نکردهاند. پیدا کردن موضوعی که هم تازه باشد و هم مشکلی از جامعه حل کند، دانش جدیدی تولید کند و همچنین با تواناییهای دانشجویان همخوان باشد کار به نسبت دشواری است و پژوهشهای دانشجویی نشان میدهد که کمتر رسالهای وجود دارد که مسئله آن بااحساس مشکل شکل گرفته باشد (مطلبی، 1388: 26). به دلیل تفاوت توانمندی دانشجویان در انتخاب مسئله پژوهش و فرایندهای مربوط به آن و از سوی دیگر اینکه در منابع مختلف قواعد خاصی برای انتخاب موضوع تحقیق بیان نشده است و در اغلب منابع تجارب شخصی محقق را به عنوان یکی از منابع اصلی مسئله یابی معرفی نمودهاند. تجربه، آموزش و پژوهش پیوندی ناگسستنی دارند و تجربه نگاری که همان اندیشیدن به تجارب حاصل از انجام امور و ثبت کردن و ماندگار نمودن آن هاست، گنجینهای بیهمتاست (اصغری نکاح، 1385؛ هافمن کیپ، آرتیلس و لوپز تورس[23]، 2003)؛ بنابراین، محقق در این پژوهش سعی داشته است تجارب زیسته دانشجویان دوره دکتری رشتههای علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه فردوسی مشهد برای انتخاب و گزینش مسئله تحقیق مورد بررسی قرار دهد و دغدغه اصلی وی کشف پاسخی برای این سؤال است که چگونه دانشجویان دوره دکتری رشتههای علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه فردوسی مشهد مسئله پژوهشی مناسب رسالهشان انتخاب می نمایند؟
بررسی چگونگی و کیفیت انتخاب مسئله رساله دکتری دانشجویان رشتههای علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه فردوسی مشهد
تجربه زیسته دانشجویان دوره دکتری رشتههای علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه فردوسی مشهد برای انتخاب مسئله پژوهشی رسالهشان چگونه است؟
فصل دوم
· مبانی نظری پژوهش · پژوهشهای انجامشده · استنتاج از پیشینه |
از آنجایی که در تحقیقات کیفی محقق باید با ذهن خالی وارد میدان تحقیق شود، ممکن است تصور گردد نظریات موجود و تحقیقات پیشین در این قبیل پژوهشها از جایگاه وثیقی برخوردار نیستند، لازم است ابتدا در مورد ضرورت بررسی پیشینه در تحقیقات کیفی توضیحاتی ارائه شود. گلیزر و استراوس[24] (1967) در مقدمه کتاب شان تحت عنوان «کشف نظریه داده محور» پیشنهاد کردهاند که محققان باید بدون توجه به آثار منتشرشده درباره موضوع، مستقیماً به سراغ گردآوری و تحلیل موضوع بروند. لوح سفید، واژه کلیدی بود که غالباً بعدها برای استدلال در برابر مدعیان تحقیق علمی بکار گرفته میشد. مدتها بعد اشتراوس نظرش را دراینباره اصلاح کرد. بر این اساس، محقق نیازمند است قبل از مراجعه به میدان پژوهش، اطلاعاتی در زمینه موضوع مورد بررسی خود داشته باشد. در پژوهش کیفی از اطلاعات و بصیرتهای مأخوذ از ادبیات موجود، به منزله دانش زمینهای استفاده میگردد تا محقق در بستر این ادبیات، مشاهدات و تفاسیر خویش را مورد مداقه قرار دهد و از این طریق به نقش پژوهشهای حاضر در تولید دانش پی برد. مرور ادبیات موجود میتواند خلأها و ابهامات دانش و پژوهشهای موجود را درباره موضوع مورد مطالعه آشکار سازد که این امر موجب گسترش دید و حساسیت نظری محقق نسبت به موضوع و طرح سؤالات جدید میگردد که این خود به محقق کمک می کند تا موضوع را با جامعیت بیشتر و در تمامی ابعاد آن به تصویر بکشاند و آن را بررسی کند؛ به عبارت دیگر ادبیات موجود راهنمای مشاهده در تحقیقات کیفی است. در بخش روش توضیح داده میشود که ادبیات موجود مخل قاعده اپوخه[25] یا در پرانتزگذاری نیست. به این معنا که در هنگام مواجهه با مشارکتکنندگان اپوخه انجامشده و اجازه داده میشود تا پژوهیدگان تمامی تجارب زیسته خویش را بیان دارند؛ اما در مراحل بعدی با بهره گرفتن از ادبیات موجود مباحثی را که مسکوت مانده است توسط محقق مورد سؤال قرار گیرد (فلیک، 1388).
این فصل شامل سه بخش است: پیشینه نظری، پیشینه پژوهشی، نتیجهگیری. در این فصل به برخی از پژوهشهای مرتبط با موضوع که در داخل و خارج از کشور انجامشده، پرداخته میشود. در بخش پیشینه نظری برخی نکات کلیدی در ارتباط با مسئله یابی از قبیل ضرورت انتخاب مسئله و معیارهای مسئله پژوهشی مناسب، تفاوت سؤال و مسئله، راهبردهای مسئله یابی، مورد بررسی قرار میگیرد. در بخش پیشینه پژوهشی به مرور پژوهشهای انجامشده و مرتبط با موضوع پرداخته میشود و در پایان نتیجهگیری از این دو بخش ارائه میگردد.
قیمت :37500 تومان
بلافاصله پس از پرداخت ، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت serderehi@gmail.com
[add_to_cart id=157573]