با برنامه کشوری پیشگیری از خودکشی آشنا شویم
اداره سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دستورالعمل اجرایی برنامه کشوری پیشگیری از خودکشی رو تنظیم کرده. خودکشی در ایران، روند صعودی نداشته اما هشداری واسه نسل فعلی و آینده س. بخشایی از قرارداد کشوری پیشگیری از خودکشی رو میخونیم.
افسردگی یکی از شایعترین علل خودکشیه، اینجوری شناسایی به موقع افراد دپرس و درمان مناسب و کامل این افراد می‌تونه مبادرت به خودکشی و مرگ به وجود اومده به وسیله اونو خیلی کم کنه.
شناسایی بیماران دپرس به وسیله بهورزو رابط بهداشتی یکی از اقداماته. بهنگام مراجعه آدما به خونه بهداشت ، یا مراجعه شما به منازل، موقع آموزش چهره به چهره و گروهی و همچنین هنگام مراجعه به مدارس و گفتگو با معلمین ، افراد دپرس رو بااین پرسشا شناسایی نمائید.
آیا فردی درخانواده و یا محل کار شما هست که یک یا چند تا از علائم زیر رو داشته باشه:
- بیش از اندازه غمگین باشه و مرتب گریه کند.
-
- بیش از اندازه بی حوصله باشه.
- زیاد عصبانی می شه و از کوره در میره.
-
- مرتب از دردهای جسمانی مثل سردرد و کمردرد و … شکایت می کند.
- کم خواب و کم اشتها باشه.
- به سر و وضع و بهداشت خود نمی رسه.
- از زندگی نا امید باشه.
- از فعالیتهای روزمره زندگی لذت نمی بره.
- درباره مردن صحبت می کند و می گوید (از زندگی سیر شده)
در مورد کودکان و نوجوانان علاوه بر سئوالات فوق پرسشهای زیر رو نیز مطرح نمائید. آیا کودک و نوجوونی در خونه و مدرسه هست که:
- بی دلیل عصبانی می شه و خشونت می کند.
- در منزل و مدرسه ناسازگاره
- افت تحصیلی پیدا کردهه.
- از مدرسه مکررا غیبت می کند.
به خاطر بیماریابی و شناسایی افراد دپرس اقدامات زیر رو انجام دهید:
- در موقع مراجعه آدما به خونه بهداشت: ضمن توضیح در مورد علائم افسردگی، اگه این علائم در اونا وجود داشت اونا رو به پزشک مرکز برگشت دهید.
- هنگام مراجعه به منازل مردم : ضمن توضیح در مورد علائم افسردگی، اگه فردی از افراد خونواده دارای علائم افسردگی بود اونو به پزشک مرکز برگشت دهید.
- پمفلت افسردگی مخصوص خونواده ها رو بین خانوارها توزیع کرده و از اونا بخواهید به توصیهای اون عمل نمایند.
- پمفلت افسردگی مخصوص اولیاء مدارس رو بین اونا توزیع کرده و از اونا بخواهید به توصیهای اون عمل نمایند و ماهانه پیگیری نمایند.
پس از شناسایی افراد دپرس اونا رو به پزشک مرکز برگشت دهید
- به وسیله پزشک عمومی :
واسه بیماریابی و تشخیص به موقع پزشک باید دارای مهارت باشه. اولین و مهمترین مهارت پزشکان حساسیت ویژه به شکایتای بیماران واسه تشخیص افسردگیه.
علائم و ویژگیای بالینی افسردگی:
بیماران دپرس با تابلوا و شکایات جور واجور و متفاوت به پزشک مراجعه می کنند یا برگشت می شن.
آگاهی به معیارهای تشخیصی معتبر واسه تشخیص درست یک نیاز اولیه و اساسیه.
معیار اصلی افسردگی ، خلق پایین( احساس غم دائمی یا ناراحتی)و یا نبود احساس لذته که دست کم یکی از اونا واسه تشخیص لازمه.
سایر علائم شامل:( معیارهای فرعی)
-
- تغییرات خواب (بیشتر بی خوابی سحرگاهیه ولی می تونه به صورت خواب سبک ، بی خوابی اول شب و یا حتی با پر خوابی خودشو نشون بده)
- تغییرات وزن و اشتها
- کاهش انرژی
- احساس بی ارزشی و گناه
- کاهش انگیزه و علائق
- مشکل در تمرکز و سختی تفکر
- کندی یا تندی سایکو موتور
- افکار خودکشی
اگه بیماری با حتی یکی از علائم فوق الذکر مراجعه کرد نیازمند بررسی سایر معیارهای افسردگیه.
اگه بیماری از سستی، بی حالی، کاهش تمرکزف مشکل خواب و دردهای پراکنده شکایت کرد افسردگی رو به عنوان یکی از تشخیصای افتراقی مهم در نظر بگیرید.
اگه بیماری از دلتنگی یا افسردگی و ناتوانی و یا حتی اضطراب شکایت کرد، افسردگی رو به عنوان یک تشخیص مهم در نظر بگیرید.
واسه تشخیصای افتراقی توجه به نکات زیر بسیار مهمه:
-
- در بعضی از موارد علائم بیمار دپرس نشونه هایی از فاز افسردگی مشکل دو قطبیه، بنابراین سوال از وجود سوابق خلق بالا از تموم بیماران دپرس واسه جلوگیری از تجویز ضد افسردگی و شیفت به فاز مانیا الزامیه.
- افسردگی ثانوی به وجود اومده به وسیله مواد:اگه دلایل وقتی و علل رابطه دارو و مواد با افسردگی رو اثبات نماید.
- مشکل افسردگی به وجود اومده به وسیله مشکل طبی عمومی
- عزا طبیعی
- همیشه در مصاحبه خود از احتمال افکار خودکشی یا نقشه خودکشی سئوال نمایید
شناسایی افکار خودکشی در گروه های پر خطر و در خطر خودکشی:
علاوه بر افسردگی که یکی از دلیلای شایع مبادرت به خودکشیه، لازمه که کارکنان نظام سلامت نسبت به گروه های در خطر و پر خطر خودکشی آگاهی لازم رو داشته و نسبت به شناسایی افکار خودکشی در این گروه هاحساس باشن.
گروه های پر خطر و در خطر کدامند؟
گروه های در خطر :
- علم اموزان
- زنان خونه دار متاهل ۳۰-۱۵
-
- دانشجویان
-
- بچه های طلاق، بی سرپرست، خونواده افراد و بیکار
- زنان بی سرپرست
- بیماران صعب العلاج
- حاشیه نشینا و مهاجرین
- بازنشستگان
- سوء مصرف مواد و الکل
- مشکلات عاطفی اخیر یا طلاق
- ناامیدی، تنهایی یا تنهایی
- شکست شغلی، مشکلات مالی و بیکاری
- مبتلایان به بیماریای جسمی طولانی و ضعیف کننده
گروه های پر خطر:
- بیماران دپرس
- بیماران با سایر مشکلات روانپزشکی
- اقدام کنندگان به خودکشی با سابقه قبلی
- سابقه فامیلی خودکشی
- افکار خودکشی
چیجوری افکار خودکشی رو در گروه های فوق شناسایی کنیم؟
در گروه های در خطر و پر خطر می توانید واسه شناسایی افکار خودکشی از سئوالات زیر استفاده کنید:
- آیا الان احساس می‌کنید از زندگی سیر شده‌‌اید؟
- آیا الان آرزو می‌کنید که کاش زندگی شما به پایان می‌رسید؟
- آیا به این فکر می‌کنید که خود رو از بین ببرید؟
در صورت جواب مثبت به هریک از سؤالات فوق احتمال خطر خودکشی هست.